TÔN VINH NHỮNG CON NGƯỜI 26-11-2011 minhhien

TÔN VINH NHỮNG CON NGƯỜI

Bút kí Hồ Huệ

Hàng năm, tôi dành nhiều thời gian để tìm hiểu về quê hương Làng Kế Môn, đất nước và con người. Đây cũng là tâm huyết và lẽ sống vì con người mà tôi nói đến là một sự biết ơn, sự trân trọng, trân trọng qua lời nói, qua việc làm. Họ đã có những suy nghĩ đúng đắn dẫn đến việc làm tốt cho quê hương, cho làng nước, họ có tâm huyết không vụ lợi. Quê hương thì nghèo nàn lạc hậu chỉ có tấm lòng và sự cống hiến mới giải phóng được sự bất công và nghèo đói, chỉ có sự đồng cảm và tha thứ mới đem lại sự đoàn kết để cùng hướng đến tương lai không có sự đồng cảm và tha thứ thì không có “chùm khế ngọt”. Tôi còn nhớ câu nói của chú Bùi Dây, Trưởng ban điều hành văn hoá Làng Kế Môn. Việc làm của tôi không ngoài mục đích là làm sao kết nối được quê hương với người đàng xa, người ở đàng xa về với quê hương, tôi thiết nghĩ đó là chân lý, là lẽ sống hợp với lòng người mà không ai không muốn nhất là lúc tuổi xế chiều, không ai không muốn có nấm mồ để chờ ngày ấy. Thậm chí có nhiều bạn bè của tôi đến với quê hương trong tư thế vội vã, vội vã  vì thời gian không cho phép, cuộc sống không cho phép  và từ đó làm bất cứ việc gì cũng vội vã, nghĩ vội, làm vội như còn cái gì đó còn ngổn ngang, chồng chất, nhưng họ lấy làm thoả thích trong sự vội vã đó, họ cũng bắt tay, mặt mừng chân bước đi mà lòng như chựng lại mà người bạn của tôi hay nói đùa. “Gặp nhau lần nào cũng vội”. Có người muốn làm cái gì đó, việc gì đó mà chưa biết ra sao. Tôi không trách người, trách mình mà trách cho sự vội vã. Thời gian dài về làng, nhất là về Giánh họ bao giờ cũng vội vã, không biết làm việc này, việc nọ cũng gặp bạn bè chè chén cho thoả chí tang bồng, biết được điều gì đó tôi lại thương mình thương người, thương bạn bè quê hương và nuối tiếc. Phải chăng nuối tiếc vì đời quá ngắn ngủi mà thời gian lại không chờ đợi ai. Tôi thầm cảm ơn các chú, các anh, các chị, các bạn và các em, các cháu đã cho tôi nhiều kỷ niệm, buồn vui những sự thân thương và cả sự ngọt ngào lẫn cay đắng. Vị đắng của quê hương và sự trân trọng. Tôi không tự ái, buồn chán mà cố vươn lên làm sao xoá bỏ cái vị đắng, cái cực khổ lam lũ của quê hương. Từ đó, tôi có quyền kỳ vọng vào tương lai tươi sáng của quê hương nếu như các thệ hệ sau này học hành đỗ đạt cao, làm ăn giàu có ở trong nước và ngoài nước, nơi có làng nghề vàng truyền thống bao đời. Từ suy nghĩ đó tôi muốn nói đến hai chữ : Tôn vinh. Tôn vinh những con người có tâm huyết, tôn vinh những tài năng, những giá trị đạo đức, tôn vinh các nhà hảo tâm, những mạnh thường quân, những người đã có tâm huyết, những người có công xây dựng quê hương, những người làm rạng danh quê hương và cuối cùng của bài này cho tôi gửi lời chúc mừng đến những người đã sáng lập và xây dựng thành công Nhà thờ Lưu niệm Tổ Kim Hoàn tại Làng Kế Môn, xây dựng cổng Làng Kế Môn, xây dựng cầu cống, đường xá am miếu, xây dựng những ngôi nhà đẹp và cho tôi được phép ghi vào Sổ Vàng Danh Dự của tôi những con người mà tôi hằng yêu mến và kính trọng, những con người đã cùng tôi chia sẽ ngọt bùi cay đắng để hoàn thành công việc của tôi tại làng và xin Quý vị hãy tha thứ, bỏ qua tất cả để hcu1ng ta cùng hướng về quê hương và tổ nghiệp. Những con người mà tôi muốn nói đến là…………………….. và không quên cám ơn vợ con tôi đã cho tôi niềm tin và cuộc sống.

Trân trọng.

– Hồ Huệ xin ghi nhận nơi cháu Hoàng Công Lý một tấm lòng, tấm lòng của con người biết trân trọng và nhân kỷ niệm 20 năm ngày thành lập Hội Đồng Hương Làng Kế Môn tại Thành phố Hồ Chí Minh. Hồ Huệ cũng xin kính tặng cho Làng 2 bài (Tôn vinh và Ký ức). Trước khi chuyển giao cho thế hệ Hoàng Công Lý để Hồ Huệ về với Ban cố vấn.

KÝ ỨC TRONG ĐỜI

Hồ huệ sưu tầm

Và để kính tặng “Một thời để nhớ”

Ai sinh ra và lớn lên tại làng dù bây giờ đã lớn hay còn nhỏ thì cũng có những kỷ niệm, những ký ức buồn vui trong đời. Đúng vậy, làm sao quên được những buổi trốn học thả diều, tắm khe, lặng hến, lấy tong, đào dôn, bắt cáy, hái móc hái sim…hay cho trâu bạn tát đìa tát ao rong chơi thoả thích. Tây về lùng chạy theo xin bánh, xin kẹo, máy bay thả bom, bắn phá chỗ nào thì chạy đến chỗ đó lượm tút đạn, móc sê để về làm dao làm kéo thích thú bao đời. Rồi cha mẹ nào lại muốn cho con mình mãi mãi là thiếu ăn thiếu học và cuối cùng cũng phải tìm cách đưa con cháu mình ra đi như bao người khác. Vô Dinh (Vô Huế) học nghề hoặc Vô Hàn (Vô Đà Nẵng) học chữ và tôi cũng nằm trong số ấy. Ra đi mà cứ nhớ nhà, nhớ xóm, nhớ chị, nhớ em, nhớ bạn bè ở lại…

Bây giờ tất cả đều là kỷ niệm, là ký ức trong đời. Vì vậy tôi xin phép sưu tầm và ghi vào Sổ Vàng Danh Dự của tôi những tiếng nói rất chi là Kế Môn quê mùa mà chất phát, tuy khó hiểu mà đậm tình quê hương. Chũng như những món ăn, vật lạ và cây trái ngọt bùi, những con vật quý hiếm mà ở làng mới có. Càng đi xa càng thèm hương vị, về đến làng muốn tìm lại để ăn.

Như là :

1. 1. Con còng, con cáy, con dôn
2. 2. Con đam, con rạm, con cua, con ốt vàng
3. 3. Ốt bươu, ốt hút, ốt dừa, ốt sên
4. 4. Gỏi còn, gỏi cáy với lá móc chua
5. 5. Rầy mốc xóc nướng, chuột đồng rôti
6. 6. Ểnh ươn, ết dái, cóc vàng, chàng hiu
7. 7. Cá gáy, cá diết, cá bóng thệ kho rim, bọ niện, lươn dồng
8. 8. Chụt môn, chụt nưa, quả muối, chuối hột, canh môn ngá mẹng
9. 9. Cháo lòng, vịt sáo, gà bóp rau răm

10. Lặt hến, húp nước, ăn khoai nghẹn cổ

11. Hôn xôi, giánh họ thịt heo chuối chát

12. Nước lèo, rau sống, bánh nậm, bánh bèo, bánh ít, bánh lọc, bánh canh

13. Bánh tráng cuốn đường, tép chua rau sống

14. Củ khoai, củ trút, củ nưa, củ nghệ, củ gừng, củ kè, bình tinh

15. Cơm hến, cơm vắt, cơm mo, thịt heo, mắm làng

16. Trời mua kho đuốc, nước đuốc bỏ hành

17. Con nuốt rau thơn, trái vã xắt lát

18. Bánh tráng đập dập, bún mắm thịt quay

19. Bún bò, bánh đúc, bắp xúc lá mít, sắn khoai ngào đường

20. Khuyết và cải nhỏ, đuốc kho tóp mỡ.

21. Cơm khô trong rá, cơm lắng trong nồi

22. Đọi nước chè xanh, điếu thuốc mới sắt

23. Cây bứa, cây móc, cây sim, cây đào

24. Bột, cụm, chạp ná, bị gang

25. Mù u, trái rỏi, trùm bù, trái me

26. Bu tru mèo, bù tru trụ, trái ổi, móc chềnh

27. Mao đá, mao giấy, chuồng chuổng, hạt điều

28. Khế chua, khế ngọt, trầm pháo, bưởi, bòng

29. Cơm lắng, cơm rượu, ổi, xoài, đào tiên

30. Con trâu trát cỏ giấu “quả” nặng bai

31. Cái chơm, cái xúc, cái đúa, cái oi, cái nò

32. Cái bừa, cái cuốc, cái thêu, cái cày

33. Cái dần, đòn xóc, cái rấp, cái liềm

34. Cối xay, chả gạo, cối đá, bộ, dần

35. Bao lát đựng thuốc, cái tơi trùm mưa, cái bàn xắt thuốc

36. Ông táo nấu ăn, con lăng thổi lã, cái đột nước Đ….ấy

37. Đụn rơm, cái kiền, cái cãu, cái om, cái cơi đựng trầu, cái ngơi đựng rượu

38. Cái thúng, cái mững, cái nốn, cái trẹt, cái ngãu vớt bèo, con hẹo lặt đái

39. Bến đò đồng dạ, ca nô Bảo Toàn

40. Nứt đập làng la, phèn la Bác Tau

41. Bến dừa, bến phụ, bốn ngụ hai làng

42. Đường ngang, đường cấy Bàu Đán, Bàu Môn, cồn huyện, cồn thót

43. Đình chùa, miếu Họ, dẩy mã, tế làng làm bò, trâu, dê

44. Dân họ sai phạm giăng nọc đánh roi

45. Con chim  tè hót trên đồi

46. Mỗi lần xuống xóm có người ra đì

……………………………..và cũng từ cái ngày ấy ra đi, cũng những kỷ niệm đó, những ký ức đó, biết bao dân làng đã thành đạt, thành đạt trong mọi lĩnh vực như chính trị, văn hoá, xã hội, kinh tế. Nhưng dù thành công hay thất bại, dân làng vẫn hãnh diện với câu nói rất chi là ấn tượng, để đời “khi ra đi chỉ có một bao đệm với một bộ đồ trong bao”