CÀ PHÊ ĐEN CHỦ NHẬT 26-12-2012 Thao Nguyen

Bài 3 : CUỘC TRÒ CHUYỆN GIỮA HAI THẾ HỆ

      “Cà phê đen chủ nhật” kỳ này xin giới thiệu cuộc trò chuyện giữa một bạn trẻ Đà Nẵng, bạn Thảo, với một ông bạn già, ông Út Mộc, hiện là Phó ban điều hành Hội Đồng hương làng Kế Môn tại TP.HCM. Hy vọng qua cuộc chuyện trò này, các bạn trẻ sẽ hiểu hơn về những vấn đề từng gây tranh cãi trên các phản hồi của trang web vừa qua, mà kết cục rồi vẫn “không đi tới đâu”, nếu không “nắm” được vấn đề.

King-kòn ! King-kòn ! Chuông reng…Một ông già, ông Út Mộc, đầu tóc  “muối nhiều hơn tiêu” chậm rãi ra mở cửa. Một anh thanh niên nét mặt rạng rỡ với chiếc “nouvo” bên cạnh :

– Cháu chào Bác ! Cháu là Thảo từ Đà Nẵng vô !

– A ! Hóa ra là cháu ! Vô đây ! Vô đây ! Dắt xe vô luôn. “Cẩn tắc vô áy náy”. Ở đây chứ không phải như ở ngoài cháu đâu, hở là mất !

…

– Cháu ngồi đi…Kêu bác bằng chú được rồi, chú nhỏ hơn ba cháu tới…hai tuổi. Hôm qua chú không có nhà, nghe thím nói có một thanh niên ngoài Trung vô thăm, chú ngờ ngợ, nhưng vẫn đoán ra là cháu…Sao, dạo này ba mạ cháu khỏe không ? Hôm đám cưới cháu…chú lại bệnh không về được ! Tiếc quá !

– Dạ cám ơn…chú ! Ba mạ cháu vẫn khỏe…

– Cháu bày vẽ làm chi, có dịp vô ghé thăm chú thím là được rồi, lại còn cho chả bò, mắm dưa nữa !

– Đâu có gì ạ, “thổ sản” thôi  mà chú. Ba mạ cháu nói chú thím thích hai món này lắm…

– Vậy là “thích khôn” quá phải không cháu ? Còn gì ngon bằng chả bò và mắm dưa Đà Nẵng ?! Thôi chú thím cám ơn nhiều…Uống nước đi…À mà cháu vô đây công tác hay có việc chi mà …kiên trì gặp chú vậy ?

– Thật ra là cháu muốn gặp chú để tìm hiểu một vài điều…mà bạn trẻ tụi cháu đang thắc mắc…

– Về cái chi ? Út Mộc ngạc nhiên lẫn chút băn khoăn.

– Về các vấn đề ngoài làng ạ. Cụ thể là chuyện trang web và chuyện cái Chợ làng mới xây…

– À…ra là vậy…Nhưng chú là…cái đinh gì mà các cháu lại…khổ nhọc đi tìm…

– Bởi tụi cháu biết chú đang phụ trách trong Ban Điều hành Hội Đồng hương ở đây. Mà  trang web hay Chợ làng cũng xuất xứ từ đây, nghĩa là từ chú Hiền và chú Huệ !… Cháu biết chắc là chú vẫn thường lên mạng và đã biết những gì đang…xảy ra trên đó !

– Đúng là chú cũng đang…bực mình khi đọc những gì mới đây trên trang web langkemon.com, đặc biệt là ở mục “phản hồi”…

– Và để biết rõ hơn, nhiều bạn đã đề xuất ý kiến hỏi thẳng ở hội Đồng hương của chú.

– Vậy tại sao cháu không tìm hỏi bác trưởng ban …

– Cháu tới rồi ! Nhưng xui là bác ấy lại đang về làng…chạp mả.

Út Mộc  trầm ngâm một lúc.

-Thôi được ! Nhưng chú  chỉ nêu ý kiến cá nhân của chú thôi nghe, chứ không dám cho là ý của hội. Bởi trong Ban Điều hành vẫn còn những nhận định khác nhau, thậm chí là trái ngược nhau…

– Dạ…cũng được, thưa chú !

-Trước tiên là về trang web langkemon.com.vn. Các mục phản hồi vừa rồi trên ấy  làm chú nhớ lại mục “trò chuyện” (chat-box) từng một thời ầm ĩ trước đây khiến mục này phải “đóng cửa” cho tới bây giờ. Và chú nhớ lúc ấy chú cũng có bài viết “Để hiểu rõ hơn về một vấn đề” hòng cố…giải thích phần nào, nhưng xem ra kết quả cũng hạn chế…

– Cháu cũng có đọc qua bài ấy, nhưng vẫn chưa thông lắm, nhất là về cái chuyện hội Đồng hương Sài-gòn của chú muốn mua lại…

– Không phải là “mua lại” như cháu và vài bạn đã dùng từ ấy trên mạng. Ai mua ? Ai bán ? Nói như vậy là đụng chạm đến cả hai : cả Hội ĐH Sài-gòn và cả chú Hiền…Như chú đã từng giải thích về “lai lịch hình thành trang web” rằng sáng kiến và ý định lập trang mạng này không phải chỉ riêng của chú Hiền mà là của cả tập thể Ban Điều hành hội trước đây vào những năm 2009-2010  ( thời kỳ chú Huệ còn làm trưởng ban ). Chỉ có điều thực hiện thì hội lại “khoán trắng” cho chú Hiền, mà chú Hiền lúc ấy thì cũng chẳng biết “mô tê” gì về vi tính, nên phải nhờ cậy người này người kia và tự mày mò…khá là vất vả…

– Nhưng tại sao trang web này lại mang danh là cá nhân mà lại không mang tên của hội Đồng hương Sài-gòn ?

– Đơn giản vì hội Đồng hương lúc ấy (và cả đến bây giờ), vẫn chưa có “tư cách pháp nhân” thì làm sao đăng ký được “tên miền” là hội Đồng hương ? Phải lấy tên của Minh Hiền thôi… Và với danh nghĩa ấy  thì người chịu trách nhiệm trước luật pháp và dư luận, nếu có điều tiếng xảy ra chính là chú Hiền chứ không phải hội.

– Vậy sao không lấy tên của chú Huệ, là trưởng ban, để đến khi chú Huệ hết làm thì bàn giao lại cho tưởng ban mới ?

– Đó chính là điều mà nhiều người  vẫn tự hỏi. Nhưng theo chú, có lẽ tính chú Huệ không muốn dính dáng tới ba cái “chữ nghĩa lôi thôi”…Hơn nữa có lẽ bản thân chú ấy, và cả các chú khác trong ban Điều hành thời đó vẫn chưa hình dung ra được tầm quan trọng của cái phương tiện truyền thông mới mẻ, lợi hại này và… cả cái “tên miền” rất ư tế nhị là “langkemon”, cái tên thiêng liêng của bao người, bao thế hệ…

– Như vậy trang web này từ ấy đến nay chỉ do một mình chú Hiền quản lý, khai thác ?

– Thực tế là như vậy và thời gian một năm đầu từ khi ra đời, hầu như chưa ai biết mà truy cập. Nó chỉ được biết tới nhiều từ khi bắt đầu thành lập Câu lạc bộ Trẻ Sài-gòn, bắt đầu tổ chức kỳ thi “viết về làng” và qua dịp tổ chức kỷ niệm 20 năm thành lập hội ở đây vào cuối năm 2011.

– Có ai trong Ban Điều hành hội giúp đỡ, hỗ trợ chú Hiền gì không và nội dung trang web lúc ấy ra sao ?

– Về mặt kỹ thuật, các anh em (đa phần lớn tuổi) trong BĐH lúc ấy không ai có chuyên môn “nghiệp vụ” về vi tính, về mạng, nên không giúp được gì từ lúc ban đầu. Về tiền bạc, Hội cũng như  cá nhân vài anh em trong BĐH có hỗ trợ chút ít, nhưng không đáng kể. Còn về nội dung chỉ có chú hỗ trợ bài vở để cổ động cho cuộc thi. ( Từ đó chú Hiền đã trao cho chú giải “cổ động” với một triệu đồng tiền mặt, trao trong dịp Khánh thành Đình làng ).

      – Và chú đã tặng lại số tiền ấy cho một Xóm để làm đường bê-tông ?

     – Đúng ! Và cũng chính từ cuộc thi đó với những hỗ trợ về tài chính từ bên hải ngoại đã dẫn đến sự kiện một vài thành viên BĐH (kể cả một số bạn trẻ trên mạng vốn đang ức chế vì một scandal trước đó ở làng…vô tình được tải lên mạng) cho rằng chú Hiền quản lý trang web không chặt, gây tai tiếng, không minh bạch, thậm chí còn cho rằng chú Hiền đã “lấy tên làng Kế Môn ra để kinh doanh” cho cá nhân chú ấy .

– Trong hoàn cảnh như vậy, các chú đã xử trí ra sao ?

– Để không đánh mất sự đoàn kết nội bộ, tránh tiếng thị phi cho chú Hiền (vốn là một thành viên tích cực trong BĐH), các chú đã họp và đề nghị với chú Hiền  một giải pháp : đó là đưa trang web về lại với  hội Đồng hương (ít ra là trên danh nghĩa), còn thực tế chú Hiền vẫn là admin, chỉ có hơi khác là Hội được quyền kiểm soát nội dung, đồng thời chịu trách nhiệm song song với chú Hiền. Đặc biệt khi vận động và thu chi tài chính thì lấy danh nghĩa của Hội cho “danh chính ngôn thuận”.

– Nhưng chú Hiền đã từ chối ?

     – Rất tiếc là như vậy. Nhưng khách quan  mà nói, chú Hiền vẫn có cái lý của chú. Đúng ra  là một sự hụt hẫng.  Như là nuôi nấng một đứa con : lúc đang còn “suy dinh dưỡng” thì không ai ngó ngàng tới, sau bao ngày vất vả nuôi lớn, đến khi con đã vượt qua nguy khốn, đã khỏe mạnh, có tương lai thì người khác lại muốn “bợ” đi !?

     – Nhưng thật sự các chú có “bợ” đi đâu, mà ngược lại còn tạo thêm điều kiện để cho chú Hiền tiếp tục…nuôi con an toàn hơn ?

– Đó mới là vấn đề ! Chú không ngờ  là cháu hiểu mau như vậy. Nhưng với tâm trạng vừa buồn vừa tức lúc ấy, hẵn là chú Hiền đã không nhận ra được thiện ý của hội, của những người bạn chân thành nhất của chú ấy trong hội, trong đó có chú đây.

– Và rồi vấn đề vẫn bế tắc, không có lối ra ?

– Thật ra là vấn đề được tạm xếp lại đó, vì hội không chỉ có vấn đề trang web, mà còn nhiều việc khác để làm. Chỉ có điều vì cái trang web này mà sự đoàn kết nội bộ bị rạn nứt đôi chút…

     – Tụi cháu nghe nói Hội Đồng hương Sài-gòn đã có kế hoạch ra trang web riêng từ sau dạo ấy ?

    – Đúng  là như vậy. Vì đa số các chú trong BĐH mới quan niệm rằng hoạt động của hội không chỉ đơn điệu là mỗi năm họp mặt một lần cho xôm tụ rồi thôi, ai về nhà nấy, mà phải đa dạng hơn, trong đó có mảng thông tin văn hóa, mà trang web là một công cụ.

-Vậy sao đến giờ này vẫn chưa thấy trang web của hội ra đời ?

     – Có hai lý do : một là vì  một số thành viên trong BĐH không mặn mà gì lắm với cái tên miền “kemonsaigon.com” như chú đề nghị. Bên cạnh đó là vấn đề nhân lực : lớp già thì không đi đứng năng nổ được, còn lớp trẻ thì quá bận rộn với công cuộc mưu sinh, làm sao tác nghiệp ? Chỉ mình chú ngồi nhà làm văn, làm thơ, viết truyện đăng lên thôi cũng chưa đủ…

     – Nhưng tại sao một mình chú Hiền lại làm được ?

     – Vì theo chú, trang langkemon.com.vn hiện vẫn chưa đạt yêu cầu như chú mong muốn. Còn đơn điệu và lựơm thượm lắm, đến nỗi những nhà văn nhà thơ có tiếng trong làng vẫn “không dám” tham gia bài vở. Có thể nói còn kém hơn các trang mạng  các làng kế cận nữa. Nếu hội Sàigòn của chú có làm thì phải  làm bài bản hơn, hấp dẫn hơn chú mới chịu, không thì thôi. Một lý do nữa là qua điều tra, chú thấy một thực tế là những đồng hương lớn tuổi ở Sài-gòn nói riêng và cả nước nói chung lên mạng không nhiều. Do đó các chú sẽ ưu tiên cho báo giấy trước đã : cụ thể là Hội  sẽ ra tập san lấy tên “Về Nguồn”, mà số đặc san sẽ phát hành vào dịp Họp Mặt đầu Xuân Quý Tỵ 2013 sắp tới. Hiện tại, vì nhu cầu thông tin liên lạc cho Ngày Họp Mặt đầu Xuân ấy, Hội tạm thời sử dụng “phần đất” mượn trong trang web của chú Hiền với cái tên là LangKeMonSG như cháu đã thấy…

     – Trở lại với trang web, thưa chú, chú có ý kiến gì với các bạn trẻ, đặc biệt với những bạn đang tranh cãi trên mạng vừa qua ?

– Nên chấm dứt các luồng tranh cãi vô ích và mất thời gian ấy. Nó không mang lại điều gì tốt đẹp  ngoài cái nhìn coi thường từ phía các làng bạn. Bởi một lý do đơn giản : theo chú, đó không phải là những cuộc tranh luận đúng nghĩa, dựa trên những lập luận có tính thuyết phục của những con người hiểu biết và tôn trọng lẫn nhau, với những cái đầu tỉnh táo. Mà chỉ là những cuộc cãi vả lòng vòng mang tính hơn thua, ăn miếng trả miếng bởi những cái đầu quá nóng ! Chú có cảm giác các bạn ấy chỉ có tranh nhau  nói cho đã miệng mà không hề nghe, thì làm sao có thể hiểu nhau, có thể làm sáng tỏ một vấn đề ?  Ai cũng có ái ưu cái khuyết, cái dở cái hay, chứ đâu phải hoàn toàn như thánh nhân ? Các bạn nên dành thời gian ấy  cho những việc có ích hơn mới phải.

– Còn tương lai của trang web langkemon.com thì sao ạ ? Cháu vẫn thấy tồn tại hai luồng dư luận đối kháng, tiềm ẩn nguy cơ “đụng độ” : một, ủng hộ chú Hiền và một phản đối ?

– Chú tin rằng, một ngày nào đó, khi ngay tại làng, có một đội ngũ lãnh đạo làng-văn-hóa trẻ,có tâm, có tầm, chú Hiền sẽ trân trọng trao lại trang web này. Còn các hội đồng hương và các tổ chức khác như các câu lạc bộ trẻ ở các nơi, từ nay thiết nghĩ đừng băn khoăn gì về trang web langkemon.com.vn nữa, mà nên thành lập một trang mạng riêng cho mình, vừa phục vụ cho tổ chức, vừa yễm trợ cho trang mạng của làng trong tương lai…Hãy quên đi những vấn đề tồn tại  xung quanh trang web của chú Hiền  và cùng nắm tay nhau bước tới bằng những nụ cười lạc quan tin tưởng…

( hết phần I, còn tiếp )

*HOÀNG VÂN ghi