NHỚ MỘT BÀI VÈ 31-10-2011 minhhien
Nhờ sự tiến bộ của khoa học,ngày nay,vấn đề về thời tiết,đặc biệt là những cơn bão,đã được theo dõi và dự báo khá chính xác. Những thiệt hại về người và của, nhờ đó cũng đã được hạn chế đến mức thấp nhất. Nhưng khoảng từ một trăm năm trở về trước,tình hình lại không được thuận lợi như vậy. Con người thời ấy thường thụ động trong việc phòng tránh bão,dẫn đến những thiệt hại do bão tố gây ra có khi thật nặng nề .
Vùng duyên hải miền trung,bao gồm làng Kế Môn và các vùng lân cận, ngày xưa đã từng hứng chịu những trận bão khốc liệt, đến nỗi, dân làng đã
truyền tụng những bài vè ghi lại những hậu quả tang thương của thiên tai này.
Từ thời thơ ấu,khi còn ở làng, khoảng cuối thập niên 50 thế kỷ trước, người viết đã được phụ thân đọc cho nghe và cố học thuộc một bài vè kể
về một trận bão lớn từng xảy ra ở làng. Ngày ấy, cậu học trò tiểu học đã không để ý đến xuất xứ sáng tác của bài vè,cũng không hỏi kỹ thời điểm
lịch sử đã xảy ra trận bão ấy.Tệ hơn, đã không ghi lại được trọn vẹn nội dung bài vè này.
Lớn lên,sống xa quê, nhớ về làng,nhận thấy đây là một tư liệu cần được ghi lại cho các thế hệ sau, tôi đã cố tìm lại nguồn gốc cũng như hoàn
chỉnh lại nội dung bài vè nhưng điều kiện không cho phép. Thiết nghĩ những từ dùng trong bài vè có tính đặc trưng của người làng mình nên tôi vẫn
suy đoán bài vè này đã từng được người dân làng sáng tác , để ghi lại hình ảnh trận bão xảy ra vào khoảng cuối thế kỷ 19,thời kỳ phong kiến ở
nước ta, thời mà những người vợ ở làng còn phải ” cấp dưỡng ” cho những người chồng đi lính cho triều đình thời bấy giờ.
Nay nhân trang Web của Làng Kế Môn đang được nhiều người quan tâm, tôi nghĩ đây là cơ hội tốt để giao lưu với tất cả bà con Đồng hương
trên khắp mọi miền đất nước và thế giới : những vị cao niên đã từng gắn bó một thời với làng cũng như các bạn trẻ hậu duệ tha phương hoặc
đang sinh sống ở quê nhà. Mong các bạn quan tâm đóng góp phản hồi nếu sưu tập được những tư liệu liên quan đến các thiên tai đã từng xảy ra
ở làng nói chung và bài vè này nói riêng, để mọi người khắp nơi có cơ hội biết thêm về làng, về những tháng năm hạnh phúc xen lẫn khổ đau trên
quê hương Kế Môn một thời vang bóng.
Dưới đây là nội dung bài vè :
Kể từ ngày nhị thập tam niên
Hăm sáu tháng tám phát liền phong ba
Gio rong trôi nốt bổ nhà
Tai nghe Cựa Việt sấm ra đùng đùng
Xóc nồm trở thót thôi đã nên hung
Trời ơi đáo để bạo bùng làm chi
Một cây trường thọ trúc đi
Nhà ngói cũng bổ huống gì nhà tranh
Chỉ ra khắp bốn phía thành
Đòi khơi người tử lại đành phát lương
Giêng hai vua chúa phải thương
Mất mùa đụng bạo hai đường khổ thay
Nước lên ba bốn năm ngày
Trời cho nước cạn lại bày lúa ra
Côi làng tan nát cựa nhà
Xuống đồng thấy lúa xót xa trong lòng
Cựa Việt cho tới Cựa Sòng
Côi mọi cũng trúc ngã Ba Lòng xơ rơ
Người thác trôi nổi dọc bờ
Hãy còn người sống săn sơ trong nhà
Bộ Tư trác mới tống ra
Đòi khơi nhà bổ vậy là mấy trăm
Bạo rồi lính mới về thăm
Vợ con cũng mất, đằm nằm tan hoang
Nằm lăn dưới đất khóc than
Lấy ai cấp dưỡng cho chàng một khi
Đêm nằm mà chịu gian nguy
Kể con với vợ mà đi theo nhà …
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Thảo Dân (Thanh Mạo)
Phản hồi (12)
đặng hữu hùng
Tháng Mười Một 3rd, 2011 lúc 03:11Qua bài vè xưa có thể không còn nguyên vẹn,nhưng đã là một nét văn hoá của làng Kế
Môn..Theo tôi nhớ lại..thì ngày xưa..vào những đêm hè oi bức-hay khi đi trên những con đò
đến kinh kỳ,đi các chợ quanh vùng thì những câu hò,đối đáp rất có ý nghĩa và cũng đặc trưng
văn hoá vùng sông nước.
Như một khơi nguồn về quê hương cho các thế hệ trẻ sau này biết và hiểu được nét đẹp của
làng.Mong có nhiều bài viết,truyền miệng dân gian của những người đã từng sinh sống tại quê
nhà.Cảm ơn bài viết này và tác giả.
danang-2/11/2011
danghuuhung
Bé Lành
Tháng Mười Một 3rd, 2011 lúc 04:09Chú Hùng ơi.
Tết Chú có về làng ko Chú? Con là Bé Lành, con Chú Hai ở trước nhà Chú nè
Bé Lành
Tháng Mười Một 3rd, 2011 lúc 04:10Chú Hùng ơi.
Tết Chú có về làng ko Chú? Con là Bé Lành, con Chú Hai ở trước nhà Chú nè.
Tarzan
Tháng Mười Một 3rd, 2011 lúc 05:44Nhân đây mình xin giới thiệu một số bài vè, hò đối đáp mà hồi nhỏ mình lõm được:
1. Bài 1:
Con gái (chảnh):
Em là cục cứt trôi sông
Anh là con chó đứng trông trên bờ
Con trai (chơi lại):
Em ơi đừng nói mà khờ
Cha em lúc trước cũng chờ như anh
Bài này không biết tác giả là ai
2. Bài 2:
Con trai đang bứt cỏ (ghẹo gái đang vớt bèo):
Chiều chiều gió thổi vèo veo
Cảm thương o con gái cứt lộn bèo cũng vơ
Con gái (Chơi lại):
Kiếm năm ba quan lui chuộc anh về
Kẻo anh bứt cỏ ngồi kề cứt khô
Con trai (bắt đầu nịnh):
Sinh đồng nghề, tử đồng nghiệp
Thiếp chớ cười chàng, thân anh bứt cổ, thân nàng hái rau.
Bài này cũng không biết tác giả
3. Bài 3
Hồi mấy năm đổi mới Việt tiếu các họ trong làng, mấy bà con xa xứ về cúng họ, xe pháo xa hoa, đi lại nườm nượp, con dân ở làng phải lo trước lo sau đủ thứ để lễ nghi tươm tất ông bà, Bùi Kinh có câu vè:
Cúp, honda chạy đầy đàng
Bây về cúng họ năm ngàn thua tao
Tao thì một thúng nếp khô
Năm lon nếp gạo
Cộng vô bảy ngàn
Đốn tre làm rạp dọn bàn
Bây ăn xong bây trớt
Tao vát bàn tao chạy theo bây.
Đó là một trong những bài vè, hò rất dân giả của những người dân làng rất chân chất của quê hương, nếu ai còn nhớ thì hãy đưa lên để ban biên tập sưu tầm lại thành một tập san vậy.
danghuuhung
Tháng Mười Một 4th, 2011 lúc 01:58dzìa chứ..về thăm ôn mệ chứ..thêm nữa chụp vài pô ảnh của làng mình..hichichic..
Chào cháu gái nhé..cô gái xinh xắn làng kế môn..chúc cháu khỏe và thành đạt,vui./.
danghuuhung
Bé Lành
Tháng Mười Một 4th, 2011 lúc 02:01Dạ, Chào Chú Hùng!
Cảm ơn những lời chúc tốt đẹp của Chú dành cho Cháu. Cháu cũng chúc Chú luôn yêu đời, lạc quan Chú nhé. Tết về làng gặp lại Chú nghe.
Thân ái.
Bé Lành
Tháng Mười Một 5th, 2011 lúc 07:09Bài viết này nghe lời thơ rất hãi hùng!!!
Huỳnh Thị Bích Tuyền
Tháng Ba 29th, 2014 lúc 08:44cug kha tot day mog rang hay co gag hon
minhhien (author)
Tháng Ba 30th, 2014 lúc 09:27Chào bạn Bích Tuyền,
Khi viết phản hồi mong bạn không viết tắt và viết có dấu gúp cho.
Cảm ơn
Minh Hiền
Nguyễn Quế Trân
Tháng Ba 29th, 2014 lúc 08:47ns ckug là kưng cug tot day nkug ckj k pk kung tot cko nao nua
minhhien (author)
Tháng Ba 30th, 2014 lúc 09:25Chào Quế Trân,
Khi viết phản hồi mong bạn không viết tắt và viết có dấu gúp cho.
Cảm ơn
Minh Hiền
Công thành
Tháng Tư 1st, 2014 lúc 23:25Thơ nghe ớn ăn wua
Bình luận