NHỚ LÀNG 30-10-2011 minhhien
Nhớ làng nhớ đọi canh môn
Nhớ nồi hến lặt đầu hôm bên thềm
Rau lang luộc chấm mắm nêm
Dưa gang mắm ruốc cho thêm hương nồng
Canh mướp đắng, cá tràu bông
Ai xui o nớ sang sông bến nào ?
Để cho giậu đổ bờ ao
Mồng tơi héo lá bỏ sao cho đành !
Nhớ làng nhớ mái đầu xanh
Nhớ con trăng bạc, nhớ cành tre non
Nhớ làng nhớ đọi canh môn
Nhớ nồi hến lặt đầu hôm bên thềm …
Thảo Dân (Thanh Mạo)
Phản hồi (21)
minhhien (author)
Tháng Mười 30th, 2011 lúc 14:21Anh Thảo Đân ơi,
Những món ăn mà anh nhớ chắc ai cũng thòm thèm!
Còn chuyện “O nớ” sang sông mắc gì mà giậu đổ bờ ao, mồng tơi héo lá vậy anh?
Anh có thể bật mí xem “O nớ” là O mô rứa ?
Minh Hiền
Bé Lành
Tháng Mười Một 1st, 2011 lúc 02:15Hay quá
nguyen thanh tuan
Tháng Mười Một 2nd, 2011 lúc 06:33chao ba con lang minh toi o da nang rat mong duoc lam quen voi cac ban
Duy Thịnh
Tháng Mười Một 2nd, 2011 lúc 09:33Hay…
tran duy long
Tháng Mười Một 2nd, 2011 lúc 13:34anh tuan/lang minh o da nang nhieu lam./
2 lanh.lau roi ko gap/tet nay ve que ko lanh.hay o lai sai gon
Bé Lành
Tháng Mười Một 3rd, 2011 lúc 01:33To : Tran Duy Long : Tết về chứ, mà chưa biết ngày mô về hết trơn. ở lại SG ăn Tết chắc buồn chết, nhớ Ba nhớ Mạ, nhớ bạn bè răng mà chịu nỗi hihi, đi cả năm trông được đến Tết để về làng mình thôi.
đặng hữu hùng
Tháng Mười Một 3rd, 2011 lúc 03:24Nói thật nhé…100/100.. món ăn Hến lặc(hay Lặt Hến)thì không đâu có..kể luôn thành Huế.”Quái khẩu”
Lặt vài con…húp méng nát…nghe mùi Sã,ớt,ruốc đã thấm tận trời xanh…Món ngon chỉ dành cho những
người yêu quê hương..đúng là “Quê hương là chùm khế ngọt-cho con trèo hái mỗi ngày”.
Ai đó xa quê-Hãy nhớ về vào dịp Hè..để…lặc Ngao…hihihi..Nhớ về..nhớ mà về…
Kemonquetoi
Tháng Mười Một 3rd, 2011 lúc 05:20Nghe nói, nhớ lại thế là thèm dểu dải cả ra bàn . . .
Vinhdn
Tháng Mười Một 3rd, 2011 lúc 06:31Bai tho lam chung ta nho den nhung mon an dan da cua lang ta .ma chi o nhung vung que moi co nhung mon an dac san dam da nhu vay
Bé Thương
Tháng Mười Một 3rd, 2011 lúc 09:31Các món ăn của quê hương kể ra mà thấy thèm àh, xa nhà đi làm Tết mới được về 1 lần có được ăn món Hến lặt mô.
nguyen thanh tuan
Tháng Mười Một 4th, 2011 lúc 05:02nge moi nguoi noi ma toi cung thay them cho minh hoi tham thuong dao nay the nao tuan o gan nha o loan day hinh nhu lay chong roi phai khong
nguyen thanh tuan
Tháng Mười Một 4th, 2011 lúc 05:09NGOAI DO LONG O XOM NAO MINH O XOM NGUYEN XUOI [TEN THUONG GOI LA CU BA]
Bé Thương
Tháng Mười Một 4th, 2011 lúc 12:36To: Nguyễn Thanh Tuấn, a là cu Ba con Chú Thám ở xóm Nguyễn xuôi àh
a đang ở đà nẵng àh, e vẫn khỏe
Bé Lành
Tháng Mười Một 5th, 2011 lúc 03:04Huế đâu rồi? Huế ở trong tim ta! Huế thân thương ngọt ngào, chan chứa nhiều kỹ niệm thân thương, xa vắng vô biên. Thương Huế quá là thương và tự bao giờ? Từ ngày tim ta cảm nhận sự hiện hữu của Huế thì phải. Huế trong linh hồn ta dù xa vịu vợi, Huế ơi!
tran duy long
Tháng Mười Một 5th, 2011 lúc 12:03to lanh:uh dung roi.chup qua chut nua la thay chuong heo nha lanh roi.the tet nay long ve bat lam thit dc ko
to nguyen thanh tuan.em la long con ong chieu o xom cut.
nguyen thanh tuan
Tháng Mười Một 6th, 2011 lúc 05:13boi rua do toan nguoi xung quanh minh ma minh khong biet cam on nguoi tao ra trang web nay ke ra cung hay moi luc vao doc duoc nhung dong tin cua moi nguoi tro chuyen toi thây vui lam boi rua moi la nguoi lang minh XIN CAM ON MOI NGUOI CHUC MOI NGUOI LUON SUC KHOE VA NHO VE NHAU.
hotadien
Tháng Mười Một 8th, 2011 lúc 21:52TRỞ VỀ
Đường làng giờ đã chật rồi
Vẫn hanh hao gió gọi mời bước chân
Trăng quê mới thật là trăng
Vu vơ một cánh sao băng cuối trời
Trở về với tuổi thơ thôi
Bạn bè rơm rạ vẫn ngồi đếm sao
Thằng thì đứng hát nghêu ngao
(Đôi) thì rinh rích bờ ao tiếng cười
Có nguời đi ngược về xuôi
Xôn xao tiếng nói , nụ cười ngày xuân
Thấy mà thấm đượm chất tình
Người dân xứ KẾ chân thành biết bao
Hỏi ai có ở phương nào ?
Trở về với cõi hôm nào là đây
—————
htd (một ngày ở quê ) 5/11/2011
nguyen thanh tuan
Tháng Mười Một 9th, 2011 lúc 04:11chao chu dien chu viet bai nay hay day the he bay gio khac xua nhieu lam den noi nhung dip cung co hon ma phai keu nhung dua nho toi chup lung thung chu chang nhu xua,
phan van hoanh
Tháng Mười Một 20th, 2011 lúc 04:22chao thao dan khong biet tuoi nen khong tien xung ho cam on bai tho cua thao dan,doc bai tho toi nho ve que lam nhung the he bay gio khong con lang man nua roi di dau khap lang cung thay an nhau toi boi khong nhu the he truoc rat lang man vahinh anh cua tuoi tho o lang rat tho mong.
tran duy minh trang
Tháng Mười Hai 1st, 2011 lúc 10:40Chao may chu may bac,hom nay biet duoc trang web nay cung la qua ba con,ba con la nguoi lang ke mon,nam trong ho Tran duy,va that la tu hao va vui biet bao khi biet duoc may chu may bac da lap duoc trang nay,de cung nhau tam su,chia vui se buon.ba con van thuong ke ve nhung ky uc tuoi tho cua ba,nhung nhoc nhan kho nhoc cua mien que ngheo kho,nhung o do,con nguoi lang ke mon rat gioi giang ,thong minh va chiu kho,biet bao nguoida roi khoi ang que,monh di tim cho min mot tuong lai rang ngoi noi xu khac,va nhung con nguoi lang ke mon ,da thanh cong ,theo ba ke,hau nhu moi nguoi lang ke mon deu lam nghe vang,con that kinh phuc may chu may bac….cach day muoi may nam con da co dip ve que ba choi,tuy chua bao gio o day,nhung trong long con cung dat dao mot noi niem thuong nho vung dat nay,luc ay,lang que co`n ngheo,con phai di do`,va luc ay dieu kien sinh hoat con rat la thieu thon,….nhung bay gio con vua ve lai thi da khac xua,da co the chay xe thang ve lang va nhieu nha duoc xay dung that dep….con rat tu hao ve con nguoi lang ke mon,rat tu hao ve may chu may bac,va nhat la ba con….cho du sau nay doi song cua may chu may bac that la giau co,van khg quen doi canh mon,hen lac dau,rau lang luoc cham mam nem,ect…..va dieu dac biet..chac may chu bac khg bao gio quen la len do^.n…..nhung don cac trang that dep….
Hồ Tá Dũng
Tháng Mười Hai 11th, 2011 lúc 13:41Nhớ Huế quá ai xa làng lâu quá đọc cho đỡ ” dớ”
Thổ ngữ của tiếng Huế
Tiếng Huế không phải chỉ đơn giản tê mô răng rứa như thỉnh thoảng vẫn xuất hiện trong thơ, nhạc và văn xuôi, như những nét chấm phá rất dễ thương để nói về người và xứ Huế; mà nhức đầu, phức tạp, nhiêu khê, đa dạng và phong phú hơn nhiều. Tùy vào từng địa phương của Huế, cách phát âm có chỗ nặng nơi nhẹ; lúc thanh tao khi khó hiểu.
Xin được đơn cử một câu rất Huế, một tâm sự kín đáo giữa hai O đang tuổi lấy chồng: “Tau noái với mi ri nì, en còn ở dôn, rứa mà bữa tê tề, en chộ tau phơi ló ngoài cươi, en kiêu tau vô, bồn tau lên chờn, cái ba… en đẩn. Mi quai chướng khôn?”. Sở dĩ tâm sự kín đáo vì đây là chuyện riêng của hai người, nói bằng thổ ngữ, nhưng ý nghĩa thì như vầy: “Tao nói với mày như vầy, ảnh còn ở rể, vậy mà hôm kia kìa, tao đang phơi lúa ngoài sân, ảnh kêu tao vào, bồng tao lên giường, rồi ảnh… Mày coi có kỳ không?”.
Chữ “đẩn”, ngoài ý nghĩa một trong bốn cái nhất của đời người trên còn có nghĩa như ăn: “Đẩn cho bưa rồi đi nghể” – “Ăn cho no rồi đi ngắm gái”.
Đẩn cũng có nghĩa là đánh đòn: “Đẩn cho hắn một chặp!” (Đục cho hắn một hồi!). Chữ đẩn còn được phong dao Huế ghi lại: Được mùa thì chê cơm hẩm Mất mùa thì đẩn cơm thiu
Xin được thêm một câu ngăn ngắn gần như rặt thổ ngữ của Huế mà, nếu không có… thông dịch viên gốc Huế hoặc Huế rặt, e rằng khó mà… đả thông cho được: “Thưa cụ mự, bọ tui vô rú rút mây về đươn trẹt, bọ tui chộ con cọt, rứa mà nỏ biết ra răng, con cọt lủi, lủi năng lắm, bọ tui mờng rứa thê! Chừ mạ tui cúng con gà, cụ mự qua chút chò bui” – (Thưa cậu mợ, bố con vào rừng rút mây về đan rá (hoặc nia), bố con thấy con cọp, vậy mà chẳng biết sao; con cọp chạy trốn, chạy lẹ lắm; bố con mừng quá. Giờ mẹ con đang cúng con gà, cậu mợ qua chút xíu cho vui). Khó hiểu chưa?!
Thổ ngữ ở Huế thì nhiều lắm và cũng lạ lắm, và vì tiêu đề của bài này là lan man về những thổ ngữ đó, nên xin được nhẩn nha tìm lại chút ít những gì đã mất và ôn lại những gì đang còn xài. Vì trang báo có hạn, không thể giải thích từng chữ một, nên trong bài này, xin được ghép thổ ngữ thành từng câu, từng nhóm thổ ngữ, vừa đỡ nhàm chán lại ra câu ra kéo, có đầu có đuôi hơn: “Đồ cái mặt trỏm lơ mà đòi rượn đực!” – (Thứ mặt mày hốc hác mà đòi hóng trai). Độc chưa! O mô mà lỡ mang cái nhãn không cầu chứng tại tòa này chắc phải ở giá hoặc phải chọn kiếp… tha hương may ra mới có được tấm chồng. Chữ “rượn” gần đồng nghĩa với câu con ngựa Thượng Tứ, câu này cũng độc không kém. Thượng Tứ là tên gọi của cửa Đông Nam, bên trong cửa này có Viện Thượng Kỵ gồm hai vệ Khinh kỵ vệ và Phi kỵ vệ chuyên nuôi dạy ngựa cho triều đình Huế. Vì thế gọi ngựa Thượng Tứ có nghĩa bóng bảy xa xôi rằng con đó nó ngựa lắm, nó đĩ lắm, nhưng thâm thúy hơn nhiều.
“Mệ cứ thộn ló vô lu, còn lưa, tui này lại!” – (Bà cứ dồn lúa vô khạp (cho đầy), còn dư ra, con mua lại). Chữ “lưa” cũng còn có nghĩa là “còn đó” như trong hai câu trong bài ca dao Huế: Cây đa bến cộ (cũ) còn lưa (còn đó)/ Con đò đã khác năm xưa tê rồi
“Này lại” (mua lại); tiếng này thường chỉ dùng nơi xóm giềng, thân cận; tương đương với chữ nhường lại, chia lại, mua lại. Chứ không dùng ở chợ búa hoặc nơi mua bán um sùm.
Đập chắc lỗ đầu, vại máu! (Đánh nhau bể đầu, toé máu!). Thương bọ mạ để mô? Để côi trốt! Chắc chúng ta cũng thường hay hỏi lũ con lúc chúng vừa tập nói, vừa biết tỏ tình thương đối với cha mẹ, câu này có nghĩa: “Thương bố mẹ để đâu? Để trên đầu!”. Rồi đưa ngón tay chỉ chỉ, miệng cười cười, nghe hoài không biết chán.
Lên côi độn mà coi (Lên trên đồi mà xem). Chữ “coi” về sau này đã phổ biến đến nhiều địa phương khác.
Mự đừng có làm đày! (Mợ đừng có lắm lời, thày lay). Riêng chữ cụ mự thường là dùng cho cậu mợ. Người Huế ít dùng chữ cụ để chỉ người già vì đã có chữ ôn hay ông. Điển hình như cụ Phan Bội Châu với chuỗi ngày “an trí ” ở Huế, dân Huế đã có tên gọi ông già Bến Ngự, hoặc trong ca dao Huế có câu thơ như vầy khi nói đến cụ Phan: Chiều chiều ông Ngự ra câu/ Cái ve cái chén cái bầu sau lưng
Chộ chưa? Nỏ chộ! (Thấy chưa? Không thấy!). Nỏ là lối phủ nhận gọn gàng pha chút giận hờn, chanh cốm như chả biết, chả ăn, chả thèm vào! Hắn mô rồi? Nỏ biết! Chữ “nỏ biết” ở đây pha chút, chút xíu thôi sự phủi tay về cái chuyện hắn đang ở đâu! Tục ngữ Huế: Có vỏ mà nỏ có ruột.
En dòm tui, tui dị òm! (Anh ấy nhìn tôi, tôi thẹn quá!). Chữ “òm” người Huế vẫn thường dùng để bổ túc cho cái phủ định của mình: Ngon không? Dở òm!
O nớ răng mà không biết hổ ngươi! (Cô đó sao mà không biết mắc cỡ!) Hổ ngươi cũng là tên của cây trinh nữ, cây mắc cỡ . Cũng như xấu hổ, thẹn, mắc cỡ thì ốt dột, dị và hổ ngươi có nghĩa khác nhau tuy chút ít nhưng tinh tế, nhẹ nhàng
Chiều hắn cho gắt, hắn được lờn!: Chiều nó cho lắm vào, nó làm tới. Mời ôn mệ thời cơm: Mời ông bà dùng cơm .
Mệ tra rồi mệ chướng: Bà ấy già nên sinh tật. Chữ chướng, người Huế cũng thường dùng để chỉ mấy đấng nhóc tì khóc nhè, bướng bỉnh hoặc các vị có lối nói, cách hành xử ngang như cua .
Bữa ni răng tau buồn chi lạ, buồn dễ sợ luôn ! (Sao hôm nay tao buồn quá, buồn quá trời luôn!). Dễ sợ, với người Huế không đơn thuần ở nghĩa thấy mà ghê, hoặc khủng khiếp quá, mà còn có nghĩa, thí dụ: Con nớ đẹp dễ sợ!: Con bé đó đẹp quá trời!
Xa Huế đã lâu lắm rồi, từ ngày vừa biết tập tành đi nghễ mấy O Đồng Khánh, vừa ngấp nga ngấp nghé muốn vào (nhưng sợ bị chưởi) nhấm nháp thử ly cà phê đen sánh của cà phê Phấn, nơi mà các anh hùng trong thiên hạ vẫn tấp nập ra vào; và cũng vừa biết để dành tiền để mua những tiểu thuyết của Tự Lực Văn Đoàn tại nhà sách Ưng Hạ. Phong cách Huế không ít thì nhiều cũng đã phôi pha, thổ ngữ Huế cũng không mấy khi có dịp để dùng lại cho đỡ nhớ, cho khỏi quên; thành ra cũng xao lãng đi nhiều .
Trong cái xao lãng bỗng có ý nghĩ muốn tìm lại, noái lại tiếng noái của thời cũ rích cũ rang nhưng đằm thắm đó. Cho nên chỉ xin được ghi lại đây những gì còn nhớ mài mại, để gọi là khơi lại chút âm thanh của những ngày xưa cũ.
PHAN THỊNH
HỒ TÁ DŨNG SƯU TẦM TỪ INTERNET
Bình luận